wtorek, 7 czerwca 2022

 Galicyanie, Góra Ropczycka, Katarzyna Starzeńska

O Katarzynie Starzeńskiej już pisałem (link) i obiecałem pokazać płaskorzeźbę w przedsionku kościoła w Górze Ropczyckiej. Krypta grobowa ze zwłokami Gabriela i Tekli Jaworskich została zniszczona podczas przebudowy kościoła. Wiadomo jednak, że były w niej trzy trumny, więc było to również miejsce pochówku Katarzyny Starzeńskiej.

ks. Wojciech Święs Historia parafii i kościoła w Górze Ropczyckiej. Zarys, Góra Ropczycka 1957 (maszynopis), s. 94:
Protokoły wizytacyjne z lat 1?08 i 1?10* wspominają o nagrobku Jana Ossowskiego i o murowanej krypcie kościelnej, w której znajdowały się zwłoki tegoż Jana Ossowskiego. Krypta ta utrzymała się i w drugim kościele zbudowanym w 1678 r. Przy budowie fundamentów pod wieżę obecnego kościoła w 1948 r. musiano te kryptę rozkopać i znaleziono w niej 3 trumny, a to ze zwłokami hr. Gabriela Jaworskiego, zmarłego 2?/1?. 1?18** r. i 2 kobiet. Nie ulega wątpliwości, że były to ??*** żona hr. Jaworskiego Tekla z Batowskich Jaworska i córka hrabiów Jaworskich, hrabina Katarzyna z Jaworskich Starzyńska [!] zmarła ??/12. 18??****
Na tym miejscu w dzisiejszym kościele znajduje się zachowany z dawnego kościoła pomnik ufundowany przez hr. Katarzynę Starzeńską ku pamięci jej rodziców, hrabiów Tekli i Gabriela Jaworskich. Jest to płaskorzeźba wykuta w kamieniu pińczowskim, przedstawiająca kobietę z urną i bociana.

* - maszynopis nieczytelny, chodzi o lata 1608, 1610, gdyż na s. 14 ks. Święs podaje: „Koło zakrystii znajdował się w roku 1608 marmurowy nagrobek Jana Ossowskiego, starosty ropczyckiego, przyozdobiony czterema białymi tureckimi kilimami, wzniesiony przez jego żonę – wdowę, Elżbietę z Koniecpolskich Ossowską”.
** - maszynopis nieczytelny, Gabriel Jaworski, szambelan króla St. Augusta i kawaler Orderu św. Stanisława umiera 28.10.1818 roku.
*** - maszynopis nieczytelny, prawdopodobnie II żona…
**** - maszynopis nieczytelny, Katarzyna Starzeńska zmarła w Krakowie, w domu przy ul. Grodzkiej 92 18 grudnia 1862 r. o godzinie 10 z rana. Pogrzeb odbył się 20 grudnia na cmentarzu krakowskim, a po kilku miesiącach ciało przewieziono do Góry Ropczyckiej i złożono w grobowcu rodzinnym obok trumny Gabriela Jaworskiego. [A. Piskor]