środa, 8 listopada 2023

 Galicyanie, pamiątki rabacji

Kapliczka pod lipą na wzgórzu Dział (455 m) nad przysiółkiem Glinik

Według powszechnie zachowanej w pamięci zbiorowej legendy w tym miejscu odpoczywał król Jan III Sobieski podczas powrotu spod Wiednia, gdzie urządził Turkom sławetne lanie. Legend z odpoczywającym tu i tam królem jest bez liku i gdyby w każdej było choć ziarno prawdy, Sobieski wracałby spod Wiednia najmniej sto lat, błądząc po górach, pagórach, karczmach, zajazdach, pałacach, zamkach, wszędzie jedząc, pijąc, modląc się, no i odpoczywając.
Jest też drugi przekaz związany z tym miejscem. Otóż na wzgórzu Dział miała stać szubienica, na której wieszano zbuntowanych rabantów z 1846 roku, a potem na jej miejscu zbudowano wotywną kapliczkę.

W okolicy chłopi rozgromili dwory  w Miłkowej, Kobylnicy, Jelnej, Jasiennej i w Górowej z Podolem. W Gliniku zabito ekonoma  Goerza, w Jasiennej dziedzica Jana Grabczyńskiego i ekonoma Wawrzyńca Skoczka. Wiemy, że wojsko tłumiło renitencję, czyli powszechną na wiosnę 46 roku odmowę pańszczyzny, karząc chłopów chłostą, ale nic nie wiadomo o wieszaniu winnych na wzgórzu Glinik. Za udział w mordach Austriacy raczej chłopów nagradzali niż karali, bo jak pisał Breinl, chcąc karać po aptekarsku, trzeba by ustawić sto tysięcy szubienic i zdziesiątkować ludność Galicji.