Cerkiew Opieki matki Bożej w Komańczy

Zamiast kolejnego szczytu z Korony Karpat. Miał być  Vysoký grúň (Wysoki Groń), najwyższy szczyt pasma Laborecká vrchovina, na który zamierzałem wejść z Zubeńska, a po zejściu namiotować przy ruinach cerkwi. Kiedy dojechałem do Smolnika, okazało się, że asfaltowa droga do Zubeńska jest niestety prywatną drogą Lasów Państwowych i na miejsce można dojechać tylko będąc członkiem. Zawróciłem. W drodze powrotnej żałowałem trochę, bo mimo upału mogłem asfaltować na piechotę kilka kilometrów tą nieszczęsną drogą i wleźć na Wysoki Groń. Może kiedyś...

PS 1 W babińcu cerkwi jest kramik z różnościami religijnymi. Nic niestety nie kupiłem, bo polakierowany obrazek przyklejony na płytce wiórowej, który udaje ikonę, kosztuje ponad 100 zł. Takie dzieła sztuki nabywam namiętnie w Rumunii w cenie dziesięciokrotnie niższej.
 A jeśli o Rumunii mowa: Cerkiew w Komańczy pierwotnie należała do grekokatolików, ale w 1963 komuniści oddali ją prawosławnym. Było to zgodne z polityką demoludów, bo jeśli już jakaś religia miała być, to niechby to było rosyjskie prawosławie. Księża greckokatoliccy w Polsce i tak mieli szczęście, bo w Rumunii po delegalizacji kościoła greckokatolickiego pozamykano ich w więzieniach i w większości wymordowano. Miało to i dobre strony, bo przybyło rumuńskiemu kościołowi unickiemu świętych męczenników. Otilia Bălaș w książce  Sfinţii noştri (Nasi święci), którą kiedyś kupiłem w rumuńskiej cerkwi za 10 lei, podaje szczegółowe biografie siedmiu współczesnych męczenników (Valeriu Traian Frentiu, Vasile Aftenie, Ioan Suciu, Tit Liviu Chinezu, Ioan Balan, Alexandru Rusu si Iuliu Hossu). W 1930 roku w Rumunii było 13,108,227 wyznawców prawosławia, czyli 72.59% ogółu, grekokatolików 1,427,391, tj. 7.90%. W 1992 tuż po upadku reżimu komunistycznego było 19,802,389 (86.81%) prawosławnych i zaledwie 223,327 (0.98%) grekokatolików.
 
Z Bieszczadów wraca się z duszą na ramieniu wśród stad oszalałych motocyklistów, którzy prowadzą swoje ogromne maszyny jedną, prawą ręką, bo lewą ciągle muszą pozdrawiać jadących z naprzeciwka. Transplantolodzy lubią to!

PS 2 Romantycznym miłośnikom Beskidu Niskiego i Bieszczadów radzę zajrzeć na cmentarz za cerkwią. Są nadal tacy, który większym niż wy sentymentem darzą te góry.  Oni mają historię, a wy serki kozie i budy z  proziakami. 

 Zdjęcia do  PS 2:

 

 

 

Săpânța

Cerkiew prawosławna na Wesołym Cmentarzu 

 

 Rozavlea cerkiew Świętych Archaniołów, fragmenty fresku

Drabina Jakubowa

Eliasz w rydwanie i Elizeusz

 

 Rozavlea cerkiew Świętych Archaniołów

Ukrzyżowanie, polichromia na płótnie, Ion Plohod 1823 - 25

 

 

 Ikona naiwna

Matka Boska Welonu, XIX w. Sokołowa Wola (Wystawa stała Ikony XV-XX w. ze zbiorów Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku)

 

 Cerkiew w Banicy

 Bieliczna, wieś której nie ma

Semantron, pradziadek dzwonu

 

 Zachwycająca Putna, odwiedziny drugie

 Monastyr Dragomirna

Link do opisu 

Miejsca święte wymagają częstego odkurzania, bowiem w dywanach czają się malutkie diabełki pokus cielesnych.

Bogusza. Cerkiew św. Dymitra, obecnie kościół rzymskokatolicki

Trzeci tom łemkowskiej historii Krycińskiego szczegółowo przedstawia przebieg wysiedleń Łemków w latach 1945 - 47. To czasy nieprzemyślanych, doraźnych działań, chaosu, morderstw, rabunków, palenia całych wsi.  Nie są to chlubne karty historii Polaków, Rosjan, Ukraińców. Przemilczanej, przeinaczanej, ukrywanej i właściwie do dziś powszechnie nieznanej. Tworzenie państwa jednorodnego etnicznie lub wyznaniowo zawsze kończy się fizyczną lub kulturową likwidacją jakiejś mniejszości, czego zwolennicy radośnie dziś głoszonych haseł "Polska dla Polaków" i "Ukraina po Nowy Targ" nie wiedzą albo o czym wiedzieć nie chcą. Nam, którzy wiemy, pozostaje nadzieja, że Wielka Historia zapomni o nas na dłużej a jej mesjasze ominą ziemię udręczoną.

Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach

Żdynia albo Zanurzenie w cerkwi baniach

Cerkiew w Koniecznej

Ujęcie z boiska sportowego pod cerkwią. Zestawienie kościoła ze sportem tylko pozornie jest groteskowe. Każda religia ma w swej ofercie wieczne zwycięstwo w zamian za walkę z  grzesznymi skłonnościami. Zdaje się jednak, że poza nielicznymi wyjątkami żałosnych świętych, którzy umieją odmówić sobie nawet dżemu do chleba, wszyscy na szczęście przegrywamy.

Cerkwie Górnych Węgier - Mirol'a

Czas wojny i pokoju

Pierwszym tomem Krycińskiego się zachwyciłem, drugi mnie zmęczył. Tysiące nazwisk księży, pisarzy, kamieniarzy, stolarzy, dat, liczb, zdarzeń. Za dużo by zapamiętać.
Na szczęście obie książki już są w kordowcowej biblioteczce, więc można wracać, wertować, uzupełniać, czytać, stosować w terenie.

PS Przejaśnia się wreszcie, chmury to opadają, to się podnoszą odsłaniając górę zamkową. Trzeba pakować plecak, bo może na weekend szlaki obeschną. Zamiaruję wyskoczyć na Pogórze Ondawskie i wejść na Magurę Stebnicką z Bardejowskich Kupeli. Trasa mało atrakcyjna, ale tam jeszcze nie byłem. No i na Kordowiec trzeba zajrzeć, by wyłapać myszy, bo zjadły łeb świątecznego baranka, który ozdabiał kuchenny stół. A to obraża moje uczucia religijne.

Cerkiew w Gładyszowie (1938-39) w klasycznym stylu huculskim

Gorąco polecam podróż przez czas i przestrzeń czyli

książki Stanisława Krycińskiego Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat oraz Łemkowszczyzna. Czas wojny i pokoju.
Wczoraj wypożyczyłem, czytałem do późnej nocy. Uważam, że te pozycje to nie tylko lektura obowiązkowa miłośników Karpat. To biblia. Żal będzie zwracać do biblioteki, bo to książki do wielokrotnego czytania i zaglądania w czasie peregrynacji po Beskidzie Niskim i Górnych Węgrzech. Na szczęście można je kupić w wydawnictwie Libra. Już zamówiłem.