Galicyanie, pamiątki rabacji

Krościenko Wyżne, Park Leśny Dębina, pomnik "Chrystusa bez ręki"

Figurę, niedawno odnowioną przez Lasy Państwowe, w 1884 r. umieścił na skraju lasu leśniczy Franciszek Holsztein (Hollsteim) Czech jako wotum za ocalenie życia w czasie rabacji. Bogu ducha winien leśniczy wraz z innymi oficjalistami był przez chłopów 22 lutego okrutnie zbity i aresztowany na noc. Nazajutrz pod areszt dostawiono chłopskie podwody, wyprowadzonych oficjalistów na nowo skatowano i odstawiono do Jasła, skąd uwolnieni powrócili na drugi dzień.

 

 Romantyczny Beskid Niski. Cerkiew w Krempnej

Kolega, z którym porozumiewałem się telefonicznie, polecił mi, abym będąc w Krempnej obejrzał cerkiew, która jest, jak twierdził, bardzo kolorowa. Rzeczywiście, na wieżyczkach widać trochę niebieskiego. Udało mi się również, mimo wczesnej pory, sfotografować wnętrze, gdy drzwi otworzył odziany w dżinsy pop singer, który przyszedł, by ustawić kramik z kolorowymi albumami dla zasobnych turystów i skromnymi pocztówkami dla tych biedniejszych. Zdjęcie zrobiłem z babińca, bo jest napisane, że wejście do nawy powoduje uruchomienie alarmu trąb archanielskich.

 Romantyczny Beskid Niski. Osobliwości

W Wisłoce, "rzece górskiej" siedzą w mule jakieś gady i tak sobie od niechcenia, systematycznie co pół minuty robią półmetrowy sik nad wodę. Chyba lubią nasłuchiwać, jak coś pluszcze. Co to za gady, objaśnić nie umiem, bo zamieszkuję tereny suche i nie znam się na zwierzętach wodnych.

Inną romantyczną osobliwością są sklepy "U Bogusi", które można spotkać w każdej wsi. Sądzę, że wkrótce pojawią się równie liczne restauracje o seksownej nazwie "Pod Bogusią".

 Galicyanie, pamiątki rabacji

Niewodna, grób ks. Michała Soleckiego

Ks. Michał Solecki urodził się 24 września 1814 w Rymanowie w rodzinie mieszczańskiej. Po wyświęceniu w 1841 był wikarym w Dębowcu i Ołpinach. Ponieważ wygłaszał z ambony patriotyczne kazania i nawoływał do powstania, w 1846 został internowany w klasztorze kapucynów w Krośnie. Uwolniony w 1848 był wikarym kolejno w Sokołowie Małopolskim, Niebylcu i Tarnawcu. W 1852 objął probostwo w Niewodnej. Zmarł tamże 16 lipca 1893.

Jaki wpływ agitacja Soleckiego miała na włościan w Ołpinach, można przeczytać w moim poście z 30 marca 2021.

Link do zaktualizowanej mapy pamiątek roku 1846.

 Galicyanie, pamiatki rabacji

Czudec

Rabacja do tego miasteczka dotarła, ale dwór Nitschów (Nyczów), którzy uciekli zostawiając jedynie "na poły żywą guwernantkę", nie został zrabowany, gdyż obronili go mieszczanie pod wodzą miejscowego wójta Śmiałowskiego. Do Czudca pojechałem w poszukiwaniu grobu spiskowca ks. Adama Kleczkowskiego. Nie znalazłem go, bo choć na starym cmentarzu zachowało się wiele zabytkowych nagrobków, mają one zatarte napisy.

Piękność łąkowa

 

 Romantyczny Beskid Niski, camping w Krempnej

Bez własnego papieru toaletowego się tam nie wybieraj, o umyciu się zapomnij, chyba że wejdziesz do "rzeki górskiej" Wisłoki, co jednak grozi rozpuszczeniem się nie mydła, lecz twoim. A, i nie próbuj, jeśli nie jesteś milionerem, rozpalać campfireover.

 Dobrzechów, kaplica grobowa Skrzyńskich i Koźmianów

W kaplicy pochowany jest Andrzej Edward Koźmian, autor dramatu "Rok 1846." Koźmian zmarł w Krakowie i 5 lipca 1864 r. został pochowany na cmentarzu Rakowickim. W październiku tego roku jego ciało przeniesiono do Dobrzechowa, gdzie ostatecznie spoczął w kaplicy Skrzyńskich.
Dworu Koźmianów w Dobrzechowie nie zrabowano dzięki przytomności klucznika Józefa Tenczara, który wspólnie z wójtem Józefem Burkiem ustanowił warty chłopskie i pilnujących nagradzał zbożem i gorzałką.

Pełny tekst dramatu

 

 Letni pejzaż łąkowy

W wysokich trawach aż roi się od pachnących kwiatów i głodnych kleszczy.

 Galicyanie, pamiątki rabacji

Nowa Wieś, kapliczka

Kapliczka, która wedle tradycji upamiętnia zatrzymanie rabacji znajduje się przy skrzyżowaniu dróg nad Nową Wsią. Do Pstrągowej, gdzie zrabowano wszystkie dwory i zamordowano trzynastu surdutowych jest stąd zaledwie 5 kilometrów. Jednak Pstrągowa to Obwód Tarnowski, gdzie władze pośrednio lub nawet wprost zachęcały chłopów do rabunku i mordów, co miało być sposobem na stłumienie powstania szlacheckiego, natomiast Nowa Wieś leżała w Obwodzie Rzeszowskim, którego starosta Lederer zdecydowanie tłumił chłopską rebelię. Prek podaje, że na granicy obwodu ustawiano szubienice, a zbuntowanych chłopów okrutnie bito i odstawiano do cyrkułu.

Z języczkiem (uwagi widza)

 

 Kordowiec i jakieś inne nieistotne góry

Pan Tomasz z Krakowa przesłał mi zdjęcie z pagórów nad jeziorem Rożnowskim skąd widać Kordowiec i Tatry. Bardzo dziękuję za tę obserwację.

 Galicyanie, pamiątki rabacji

Lubenia, ks. Ignacy Zieliński [wymaga wyjaśnienia]

Ks. Ignacy Zieliński (1803 - 1882) był postacią niezwykle ciekawą. Będąc od 1832 roku proboszczem w Radawie wygłaszał swoim parafianom patriotyczne kazania, w których wzywał do zerwania kajdan i powstania dla uzyskania wolności. Po zdekonspirowaniu spisku Konfederacji Powszechnej Narodu Polskiego w 1837 r. Zieliński został internowany w klasztorze Kapucynów w Krośnie, następnie u Bernardynów w Rzeszowie, a wreszcie skazany na 5 lat więzienia w Spielbergu. Po uwolnieniu w 1847 zamieszkał w Sędziszowie, a w 1849 objął probostwo w Lubeni. Zmarł tamże 20 września 1882 roku. 

Na cmentarzu w Lubeni znajduje się kwatera z wieloma pomnikami księży, ale niestety nie udało mi się odnaleźć grobu ks. Zielińskiego. Przypuszczam, że może to być przedstawiony na zdjęciu grób z fotografią bez tablicy lub zamalowany pomnik położony w pobliżu zabytkowej kaplicy cmentarnej.

 Jest to bardzo krótki moment równowagi między światłem a ciemnością, prawie niezauważalny, jedna chwila, w której wypełnia się cały wzór, spełnia się obietnica wielkiego porządku, lecz tylko na mgnienie oka. W tej odrobinie czasu wszystko wraca do stanu perfekcji, istniejącego zanim oddzielono niebo od ziemi. [Olga Tokarczuk Empuzjon]

 Galicyanie, pamiątki rabacji

Zabierzów, ks. Karol Krzanowicz

Karol Krzanowicz urodził się 15 listopada 1798 r. w Kańczudze w rodzinie mieszczańskiej. Po wyświęceniu w 1823 był wikarym w Drohobyczu, 1827 w Kobylance, 1829 administrował w Czermnej. W 1840 objął probostwo w Dębowcu (link) i był dziekanem żmigrodzkim. Rok po spisku powstańczym, w którym wziął udział za namową Franciszka Wolańskiego, został przeniesiony jako wikary do Brzostka, potem do Frysztaka i Gaci. W 1852 objął probostwo w Zabierzowie. Zmarł tamże 21 marca 1881 roku. Pochowany został prawdopodobnie w grobie rodzinnym Antoniego Kulpińskiego, który był rządcą majątku Aleksandra Dąbskiego w Nosówce. Być może jest pochowany w innym miejscu, a na grób Kulpińskich przeniesiono jedynie tablicę, na której umieszczono inne daty niż te znane ze źródeł (3 XI 1798 - 20 III 1881).

 Ptaszki uratowane

Jakiś drapieżnik próbował nocą poszerzyć otwór w budce lęgowej, by wybrać młode. Na szczęście mu się to nie udało i sikory ocalały. Rodzice kontynuują więc karmienie, przynosząc robaczki i wynosząc odchody. Bedę musiał uciąć gałąź pod budką, by utrudnić drapieżnikom dostęp do lęgu. Na razie jednak nie mogę tego zrobić, gdyż mógłbym wypłoszyć ptaki.

 WC mineralne

Wielu kuracjuszy uważa, że Wysowiankę ze względu na zawartość chloru czuć szambem.

 Dwa obrazki z Beskidu Niskiego