Mama z bombelkami

Tylko takie nieliczne okazy fotografuję tej wiosny, gdyż jak wieść niesie, dorodne starsze byki zostały jesienią wybite i zjedzone. Potwierdzają to poszukiwacze zrzutów, którzy wyjątkowo w tym roku nie znajdują w okolicy medalowych poroży.
Do lizawki pod cześnią zachodzi ciągle ta sama sarna, której już nawet nie wypada fotografować. Czasem przez polanę przemknie jeszcze bojowy koziołek i to już wszyscy odwiedzający mnie skromni przedstawiciele jeleniowatych.
Jakby dla rekompensaty przybyło natomiast przedstawicieli homo szkodnikus, którzy na motorach, quadach i modnych ostatnio rowerach elektrycznych pędzą po lasach sami nie wiedząc dokąd i po co. Prawie codziennie o świcie widzę z okna skradającego się ze sztucerem zielonego ludzika, który usiłuje jedynemu w okolicy koziołkowi dostarczyć zaproszenie na niedzielny obiad.

 W całym ubiegłym roku w kraju doszło do 4943 wypadków z pieszymi (to wzrost o 181 wobec 2022 r.) i częściej zdarzały się potrącenia na pasach – było ich 2684, czyli o 221 więcej. Jednak piesi rzadziej tracili życie – zarówno na pasach, jak i poza nimi. Zginęło w sumie 457 z nich – o trzech mniej.

Tylko jelenie przechodząc przez jezdnię zachowują szczególną ostrożność. Pozostali piesi, jak wynika ze statystyki, mają bezwzględne pierwszeństwo.

 Jelenina

Widziałem, jak dwaj Słowacy wykupili w ryterskiej Biedronce wszystko mięso wieprzowe. Jeden klęczał przed szafą i wyjmował, drugi ładował na wózki. Zapewne to restauratorzy, którzy w klimatycznych szałasach serwują polskim turystom gulasz z jelenia.

 Chłopcy

 

 Wiosennie tak

 Piątek, dzień ... parady równości

 Ostatni w rzędzie szpiczak zapewne wkrótce zrzuci tykę. Mimo że jest trudna do odnalezienia w wysokiej trawie, trzeba jej poszukać, bo to rzadki okaz.

 Łania licówka w strudze światła

 Szukam, szukania mi trzeba

Gumowce, mały szkolny plecak, w nim kilka tanich piw i żelazna kondycja. Tyle wystarczy, by zostać poszukiwaczem poroża (zrzutów), które jelenie gubią od końca lutego aż do maja. Początek sezonu jest najlepszy, bo pierwsze poroże zrzucają ośmio - dziesięcioletnie byki. Trafiają się wtedy okazy z sześcioma i więcej odnogami, grube i ciężkie. Zbieracze, jeśli jest śnieg, znajdują trop jelenia i idą za nim aż do skutku, nawet kilka dób. Ten system gwarantuje znalezienie całego poroża, gdyż byki zrzucają tyki pojedynczo, ale najpóźniej do 24 godzin. Kiedy już nie ma śniegu, znalezienie zrzutu w lesie graniczy z cudem, ponieważ wzrok rozpraszają liczne gałęzie, a tropy na suchym gruncie są niewidoczne. Zdarza się jedynie, że w bezwietrzne dni można namierzyć chmarę po zapachu. Jelenie pachną jak konie. Najlepiej w końcu sezonu przenieść się na polany, gdzie wraz z pojawieniem się pierwszej trawy żerują całe chmary jeleni. Znajdowane tu zrzuty nie są już tak cenne jak te zimowe, gdyż poroże tracą byki młodsze - dziesiątaki, ósmaki, szóstaki i wreszcie szpiczaki. Za to łatwiej je znaleźć, bo wystarczy systematycznie przejść zygzakiem polanę. Dużą pomocą dla zbieracza jest dobra lornetka. Zamiast penetrować całą łąkę można usiąść u jej podnóża i obserwować uważnie wybrane fragmenty. Lornetowanie pozwala zaoszczędzić czas, gdyż poszukiwacz nie musi ganiać do każdego patyka i suchego żdźbła, które z daleka przypominają poroże. "Zawodowi" szperacze wyruszają na łowy o świcie, gdy jeszcze nie oślepia słońce i nie ma konkurencji. Dobrze szuka się też w pochmurne jasne dni, kiedy światło jest rozproszone. Niektórzy do poszukiwań używają motorów i quadów. Można wtedy pokryć większy teren, ale też wiele przegapić. Na Słowacji spotkałem poszukiwaczy konnych, którzy mogli się pochwalić pięknym kompletem szesnastaka. Ten sposób poszukiwań jest zapewne najskuteczniejszy, bo teren widzi się z góry, szukający się nie męczy i z łatwością wjeżdża w trudno dostępne miejsca. Tylko skąd wziąć konia?
Wytrawny poszukiwacz obserwuje nie tylko trawy, ale też krzewy i drzewka, bo zdarza się że zaczepiają się na nich tyki, które jeleń traci zjadając młode listki. Są też poszukiwacze leniwi, ale sprytni, którzy zamiast przebiegać knieje, zwabiają rogacze do siebie. Ustawiają lizawki albo buraki cukrowe nakrywają stosem gałęzi, licząc na to, że byk zrzucając przeszkodę, odłamie tykę. Ten sposób jest jednak mało skuteczny, bo do lizawek przychodzą głównie sarny, a smakołyki wykładane pod gałęziami wyjadają chętnie borsuki lub dziki.
Kilka dni temu, gdym wyszedł o świcie na fotograficzny patrol, spotkałem zawodowego zbieracza. Narzekał, że wczesną wiosną nie było śniegu, a na łąkach znajduje słabe zrzuty młodych byków, gdyż te medalowe zostały przez dewizowców wystrzelane jesienią. Zdaje się, że ma rację, bo i ja nie widuje w tym roku starszych okazów. Na Kordowiec przychodzą głównie łanie z cielętami, młode szpiczaki i staruszkowie z uwstecznionym porożem.
Zbieranie zrzutów jest w Polsce legalne i może to robić każdy. Ważne, żeby chodzić pojedynczo, bez psów, nie płoszyć niepotrzebnie zwierząt i przede wszystkim nie śmiecić tymi niezbędnymi dla poszukiwań puszkami po piwie. Na poszukiwaczy czyhają tylko nieliczne niebezpieczeństwa. Pechowiec może trafić na niedźwiedzia, agresywnego dzika lub zamiast zrzutów przynieść do domu całą kolekcję kleszczy. Znalezione poroże można korzystnie sprzedać w skupie lub kolekcjonerom, pociąć na gryzaki dla psów, skonstruować żyrandol albo po prostu zachować na pamiątkę. Znaleziskami nie powinno się zbytnio przechwalać, bowiem znam przypadek, że zbieraczowi mieszkającemu samotnie w górach spalono chałupę, by zatrzeć ślady kradzieży sporej kolekcji.

Darz wór!

Objaśnienia:
- poroże (wieniec): dwie tyki z odnogami,
- róża: pasek uperlenia w miejscu przyrośnięcia tyki do możdżenia,
- tyka: jedna część poroża,
- widlica: zakończenie tyki w kształcie dwóch odnóg,
- korona: zakończenie tyki trzema lub więcej odnogami,
- liczba (np. dziesiątak): ilość odnóg na jednej tyce mnożona przez 2.

Tyka z opisem

Nadoczniak nie zawsze występuje

Grot zakończony widlicą

Drugie poroże bez rozwidlenia grotu

Mała kolekcja

 Trzymaj się mamusi, a nie zginiesz

 

 Traktory zdobędą wiosnę!

Pani Dorota z Pogórza Ciężkowickiego chwaliła mi się kiedyś, że zakupiła owce i już nie musi płacić za koszenie. Ponieważ nie stać mnie na owce, do koszenia zamówiłem inne, darmowe zwierzęta. Mam nadzieję, że sprawią się dobrze i nie będę musiał poszukiwać chłopa z traktorem, który w Polsce nie służy  przecież do prac polowych tylko do wymuszeń.

 

 Niektórzy rogacze są sami sobie winni. Nie myją się za często, są niechlujni, ubierają się fatalnie i śmierdzi im z paszczy. Jakby tego było mało, ciągle są smutni tym rozpaczliwym smutkiem selekcyjnych jeleni.

Sianokosy jesienne, wersja nocna

 
Będąc w serwisie Stihla, gdzie naprawiano moją leciwą pilarkę, oglądnąłem najnowsze urządzenia koszące. Są to napędzane energią z akumulatorów inteligentne roboty, które same potrafią skosić trawnik, gdy kosiarz ogląda serial albo sobie (z kimś) śpi. Niestety, kosztują bardzo dużo, a akumulatory wymagają częstego ładowania, co też tanie nie jest.
Na filmach reklamowych zamieszczonych poniżej przedstawiam roboty koszące mojego pomysłu. Są to urządzenia wielozębowe pracujące nocą bez żadnego nadzoru. Nie potrzebują benzyny ani prądu, bo napędzają się trawą. Spaliny nie zanieczyszczają powietrza, ale użyźniają glebę, gdyż są z rur wydechowych zrzucane bezpośrednio na trawę. Cztery podpory takiej pojedynczej kosiarki zostawiają niewielkie wgłębienia, w których gromadzi się woda, więc trawnik nadmiernie nie wysycha. Kosiarki są inteligentne, ponieważ omijają pokrzywy i koński szczaw, które potem należy usunąć ręcznie, najlepiej z korzeniami, co zapobiega dalszemu wzrostowi chwastów.
Obecnie na rynku leśnym występują dwa typy tych urządzeń: Łania - dla zastosowań amatorskich na niewielkich trawnikach i Byk - urządzenie większej mocy do zastosowań profesjonalnych.  

 Jelenina dzienna i nocna

 Odrobina jeleniowatych

Koza na ostatnim zdjęciu tuż przed wykoceniem.

 Zanim słońce oświetli polanę, jelenie udają się do ciemnego lasu.

 Byki i byczki

 

 No co, chcesz w pape?

 

 

 Góra mięsa

 Zdziwienie