niedziela, 7 stycznia 2024

 Jeszcze dwa przedwczorajsze wiosenne, bo dziś wróciła zima




piątek, 5 stycznia 2024

 Objawienie Pańskie czyli Trzech Króli


 PS Zdjęcie jest ogromniaste, więc trzeba go oglądnąć na czymś większym niż telefonik, stąd link


 Galicyanie, pamiątki rabacji

Tylmanowa, grób ks. Michała Janiczaka i jego matki Anny

Michał Janiczak (Janiczek) urodził się 10 IX 1817 w rodzinie chłopskiej w Żarnówce. Kształcił się w Makowie, Podolińcu, Tarnopolu i Tarnowie, gdzie w 1842 przyjął święcenia kapłańskie. Jako wikary pracował w Drogini, Gdowie, Szaflarach (od 1844), Mikluszowicach (od 1849), Szczurowej, Starym Wiśniczu, Łaczkach Kucharskich, Dębicy, Piwnicznej, Podegrodziu, Przyszowej. Wreszcie w 1863 został proboszczem w Tylmanowej. Zmarł tamże 27 I 1873.
Ks. Janiczak do spisku wciągnięty przez ks. Głowackiego, został zobowiązany do zorganizowania grupy powstańców, która w połączeniu z oddziałem Głowackiego miała przypuścić atak na Poronin. "Ks. Michał Janiczak, wikary z Szaflar, uzbrojony w dubeltówkę i parę pistoletów, jawił się w obu karczmach Białego Dunajca, zwerbował 40 - 50 chłopów, by napaść na koszary finanzwachy w Poroninie, lecz jak przyszli na most w Poroninie, wszystko uciekło. Ksiądz został sam i uciekł na Węgry". [S-W, s.106]. W późniejszym śledztwie ks. Głowacki, zapewne wiedząc, że Janiczak jest bezpieczny na Węgrzech, zeznał, że "ten był pijany, że czasem błądzi (rozumu nie ma) i przeto ludzie go opuścili i do swoich chałup powrócili".
Jak widać z przebiegu pracy, ks. Janiczak skutecznie ukrywał się przed represjami trzy lata, ale zapewne też z tego powodu nie zaznał później spokoju, bo zanim dostał probostwo w Tylmanowej, w okresie zaledwie czterech lat zaliczył jako wikary aż osiem parafii.



 


czwartek, 4 stycznia 2024

 Galicyanie, pamiątki rabacji

Podegrodzie, grób księdza Antoniego Antałkiewicza, opiekuna sierot i spiskowców.

Antałkiewicz (Antałek) Antoni Józef (1816-1895) urodził się w Nowym Targu w rodzinie mieszczańskiej. Gimnazjum ukończył w Podolińcu, studiował w Tarnopolu, Lwowie i Tarnowie. Święcenia przyjął w 1840 r. Jako wikary pracował w Milówce, Rychwałdzie, Żywcu, Tarnowie. Tu uczył religii w sierocińcu na Burku i Chyszowie, gdzie przebywały dzieci pomordowanych w rabacji. W 1849 został proboszczem w Ślemieniu, a w 1876 objął probostwo w Podegrodziu. Zmarł tamże 18.06.1895 (1893?). Wiadomo, że wspierał finansowo spiskowca Mikołaja Kańskiego, sam jednak udziału w powstaniu nie wziął i nie był represjonowany.



 


środa, 3 stycznia 2024

 Galicyanie, pamiątki rabacji

Witkowice, grób ks. Michała Dutki

Ks. Michał Dutka urodził się 21 IX 1807 w Dankowicach w rodzinie chłopskiej. Studiował w Przemyślu, Lwowie i Tarnowie. Święcenia kapłańskie przyjął w 1833. Jako wikary pracował w Andrychowie, Białej i Tarnowie. W 1838 został proboszczem w Padwi, a w 1850 w Witkowicach. Zmarł tamże 29 VII 1877.

Rabacja zastała go w Padwi. Zajścia, jakie miały miejsce we wsi oraz w okolicach znamy dokładnie z jego zapisków [Dembiński, s. 276] oraz z dramatycznej relacji ks Jędrzeja Zembrzyckiego [Sieradzki, Wycech, s. 143 i dalsze, link]

Uwagi: nazwisko księdza często jest mylone.' Dudka' - Dembiński, 'Ducka' - grobonet.

Aktualna mapa pamiątek rabacji i powstania krakowskiego




 


wtorek, 2 stycznia 2024

 Galicyanie, pamiątki rabacji

Łososina Górna, grób Apolinarego Zielińskiego

Apolinary Prus Zieliński (1816-1892) właściciel Lipnicy i Niecwi, weteran powstania listopadowego, należał do ścisłego kierownictwa planowanego powstania krakowskiego i prowadził ożywioną działalność agitacyjną. Aresztowany 19 II 1846 spędził kilka miesięcy w więzieniu w Nowym Sączu, a na początku lipca przeniesiono go do Lwowa. Na wolność wyszedł w 1848 na mocy amnestii. Ożeniony z Kazimierą Zdanowską (1837-1914) miał jedną córkę Maryję, która wyszła za Stanisława Dunikowskiego. Po uwolnieniu prowadził działalność gospodarczą w Klęczanach, gdzie wraz z Bratem Eugeniuszem wydobywał ropę. Bracia na krótko weszli nawet w spółkę z Ignacym Łukasiewiczem. Po sprzedaniu Niecwi osiadł z żoną w modrzewiowym dworku w Koszarach, gdzie zmarł w 1888 lub jak na grobie w 1892. Janczową, własność żony, sprzedał poznanemu w więzieniu Antoniemu Skąpskiemu. Opiekował się bratem Wiktorem (1814-1876), który w 1846 ledwie uszedł śmierci, po czym rozchorował się psychicznie. W rodzinnym grobie w Łososinie Dolnej pochowani są Apolinary, Kazimiera, Marya, Stanisław Dunikowski.  






 


poniedziałek, 1 stycznia 2024

 Galicyanie, pamiątki rabacji

Gromnik, grób ks. Antoniego Sapady

Antoni Sapada (1807-1879) urodził się w Starym Sączu w rodzinie mieszczańskiej. Studiował we Lwowie. Święcenia kapłańskie przyjął w 1831. Jako wikary pracował w Nowym Sączu, Tuchowie i Lubczy. W 1836 objął probostwo w Gromniku. Kiedy rabowano dwór w Gromniku, Paulina Dembińska z dziećmi znalazła schronienie na plebanii u ks. Sapady, który tę nieszczęsną rodzinę żywił i bronił przed rabusiami przez kilka tygodni.