Galicyanie, pamiątki rabacji
Janowice - pałac
W czasie rabacji pałac został zrabowany, a hrabia Felicjan Stadnicki porządnie obity.
Obecnie ta piękna budowla należy do ZAiKSu, który od wielu lat udaje remont.
Jasionów, grób ks. Feliksa Piękosia
Feliks Piekoś [Piękosz] (1808 - 1887) urodził się we Frysztaku w rodzinie mieszczańskiej. Po wyświęceniu w 1834 był wikarym w Tarnowcu i w Krośnie. Od 1842 do śmierci był proboszczem w Jasionowie, a w latach 1871 - 1876 dziekanem sanockim. Zmarł w Jasionowie i tu jest pochowany.
W
gorącym roku 1846 wraz z wikarym Wincentym Bukowskim i Kasprem
Winnickim komendariuszem z Trześniowa brał bezpośredni udział w
przygotowaniach do powstania. Wiadomo, że spiskowcy spotykali się u
Teofila Ostaszewskiego we Wzdowie, a ks. Piękoś odczytał publicznie
manifest dostarczony przez Goslara. Po aresztowaniu był wraz z księżmi
Bukowskim, Winnickim i Zgrzebnym więziony we Lwowie.
Nozdrzec, obelisk pańszczyźniany
Do Nozdrzca, miejsca urodzenia pamiętnikarza F. K. Preka, mojego przewodnika po starożytnościach galicyjskich, trafiłem tym razem w poszukiwaniu grobu spiskowca ks. Józefa Szymczakiewicza, który zmarł tutaj w 1856 roku. Na miejscowym cmentarzu zachowało się wiele starych nagrobków z zatartymi niestety napisami, toteż nie udało mi się zlokalizować grobu księdza. Trafiłem natomiast na ciekawy obelisk wzniesiony w 1862 roku na pamiątkę zniesienia pańszczyzny w Galicji. Część zanikających inskrypcji z pomnika została odczytana i umieszczona na pobliskiej tablicy informacyjnej.
Krzyże pańszczyźniane stawiano po 1848 roku w wielu wsiach zaboru austriackiego. Zamawiano mszę, a następnie w uroczystej procesji niesiono "pańszczyznę" (najczęściej w formie ksiąg z powinnościami) i zakopywano ją pod krzyżem. Panowało przekonanie, że jeśli krzyż zostanie zniszczony, pańszczyzna wróci.