Skromność

 

 Galicyanie, pamiątki rabacji

Czermna, grób ks. Ludwika Gromadzkiego

W pamięci wiecznej będą sprawiedliwi

Ludwik Gromadzki urodził się w 1813 roku w Osobnicy w rodzinie ziemiańskiej. Po wyświęceniu w 1836 był wikarym w Zarszynie, potem od 1838 w Jasielnicy Rosielnej. W 1841 objął probostwo w Targowiskach. W 1846 został uwięziony za agitację do powstania i skazany na 15 lat Spielbergu, gdzie przybył 8 sierpnia 1847. Amnestionowany 25 marca 1848 objął probostwo w Czermnej. Zmarł tamże 1 maja 1853 r.
Pochowany jest na starym cmentarzu w Czermnej w grobie odnowionym w 1976 r. z inicjatywy ówczesnego proboszcza Wojciecha Lipki.

Losy jego rodziny - patrz wpis na tym blogu z 3 lipca 2022.

 

 Galicyanie, pamiątki rabacji

Krzyż wotywny przy drodze Głowaczowa - Czarna

Być może w miejscu, gdzie chłopi znaleźli uciekającą z Głowaczowej Wolską, żonę dziedzica. Zaciągnęli ją do najbliższej chałupy, ograbili, odarli z odzieży i zabili. Razem z nią zginął też lokaj Ignacy. W tym samym lesie szukali też schronienia Żurowscy, którzy gościli w Głowaczowej. Żurowski został zatłuczony cepami na drodze, a jego żonę uratował miejscowy leśniczy.

Drewnianych krzyży, które Orłowicz w "Ilustrowanym przewodniku po Galicyi..." nazywa rabacyjnymi, znaleźć można setki w okolicach na północ od Dębicy, Pilzna i Tarnowa. Stawiano je po rabacji, przeważnie przy okazji misji, którymi kierował ks. Antoniewicz. Drewno jest materiałem nietrwałym, więc te szczególne pomniki były wymieniane wielokrotnie, choć rzadko zmieniano miejsce ich usytuowania. Dziś zapomniano już o ich pierwotnym pokutnym przeznaczeniu.

 

 Galicyanie, pamiątki rabacji

Odporyszów, ks. Stanisław Morgenstern

Informacje o ks. Morgensternie można znaleźć w Wikipedii (link). Trzeba jednak uzupełnić zebrane tam wiadomości o ciekawą informację umieszczoną w książce Mariana Morawczyńskiego Rzeź 1846 r. Otóż autor podaje, że ks. Morgenstern wszedł w skład oddziału powstańczego, który zorganizował Brodzki z Jastrząbki Nowej. Powstańcy w drodze na Tarnów zostali w Żukowicach napadnięci przez chłopów. Wywiązała się strzelanina, jeden z chłopów został ranny. Spiskowców ujęto, zbito i związano. Wiadomo też, że Morgenstern ratował się przed razami, rozdając 80 guldenów i że chronił go jakiś chłop z jego parafii.

 Dla urozmaicenia włoszczyzna karpacka

Chłop karpacki, okaz typowy: mały mózg, garb i słuszne rogi.

PS Wczoraj, gdym grabił siano, od miejscowego kłusownika dowiedziałem się, że "Sarny możno łapać i jeść, ale dzików nie, bo majo włoszczyzne".

 Galicyanie, pamiątki rabacji

Rymanów, ks. Adam Bielecki

Adam Bielecki urodził się 19 grudnia w Górzance par. Wołkowyja w rodzinie właściciela dóbr. W 1834 objął stanowisko prefekta seminarium duchownego w Przemyślu i wykładowcy historii Koscioła i prawa kanonicznego. Wkrótce stanął na czele przemyskiego oddziału utworzonego w 1835 w Krakowie Stowarzyszenia Ludu Polskiego. Pod jego kierownictwem przemyski zbór stał się najprężniej działającą placówką konspiracyjną. Władze jednak nieustannie inwigilowały to stowarzyszenie i Bielecki 29 lipca 1836 usunięty został z seminarium, i przeniesiony na wiejską parafię do Stobiernej. W latach 1840 - 41 władze dokonały masowych aresztowań spiskowców. W procesie, który zakończył się dopiero w 1845 ks. Bielecki zostaje skazany na karę śmierci, która w drodze łaski zamieniono na internowanie w klasztorze reformatów w Bieczu. Widać, że Bielecki nie zaprzestał działalności spiskowej i sposobił się do udziału w powstaniu, gdyż w 1846 dał furtianowi 400 fl. do przechowania na wypadek, gdyby zginął. Wiadomo też, że organizatorzy powstania obiecywali Bieleckiemu oddać w zarząd diecezję przemyską. Po skompromitowaniu powstania Bielecki zostaje przeniesiony do kapucynów w Rozwadowie. Amnestionowany w 1848 obejmuje probostwo w Rymanowie. W tym samym roku zostaje delegatem na Zjazd Słowiański w Pradze, a potem posłuje w Wiedniu i Kromieryżu. Umiera w Rymanowie 18 kwietnia (lipca?) 1859 r.

 Galicyanie, pamiątki rabacji

Rymanów, grób ks. Jana Maciejewskiego

Ks. Jan Maciejewski (w źródłach częste "Edward", "Maciejowski") urodził się w 1807 r. Tyczynie w rodzinie mieszczańskiej. Po wyświęceniu w 1834 był wikariuszem w Głogowie Młp., potem posługiwał w Górnie i Sękowej. W 1840 objął probostwo w Załężu. Zagitowany przez Franciszka Wolańskiego gromadził broń, a 21 lutego 1846 wezwał do siebie wójta Józefa Dzika i przysiężnego Andrzeja Wolka, którym polecił, by uzbrojoną gromadę przyprowadzili pod las niegłowicki. Niedługo potem przybył do niego ks. Dyszyński z Cieklina z wiadomością, że powstanie odwołane. Maciejewski wezwał do siebie chłopów, by odwołać, co wcześniej powiedział, ale ci już zdążyli go zadenuncjować i ksiądz został aresztowany. W 1871 po przejściu na emeryturę mieszkał w Borku, Chmielniku i Rymanowie. Zmarł w Rymanowie 2 października 1894 r.