Galicyanie, pamiątki rabacji
Lipnica Wielka, domniemany grób ks. Józefa Napiórkowskiego
25
kwietnia 1846 r. ks. Józef Napiórkowski z Lipnicy Niemieckiej
[Wielkiej] zwraca się z prośbą do dekanatu w Bobowej o przysłanie do
jego parafii, której „lud jest nieco rozzuchwalony” misjonarzy „gdyż
obcego księdza przemówienie mieć będą w większym poszanowaniu, niżeli
własnego proboszcza, do którego są przyzwyczajeni”. Parafianie ks.
Napiórkowskiego byli wyjątkowo czynni w rabacji. W Jasiennej zamordowano
dziedzica Jana Grabczyńskiego i ekonoma Wawrzyńca Skoczka, ledwo z
życiem uszedł sędzia Jan Kanty Lissowski (patrz post z 13 i 14 stycznia
2021), W Lipnicy Wielkiej życie stracili Stanisław Żdżański i Głowacki.
Zrabowano dwory w Jasiennej, Lipnicy, Lipniczce i Jankowej. Zdaje się
jednak, że proboszcz oprócz utraty autorytetu większych szkód nie
doznał. Rok po tych wydarzeniach w Lipnicy Wielkiej zmarło na cholerę
165 osób, a z głodu 59. Zapewne jak w wielu innych wsiach Galicji ta
klęska uznana została za karę boską po dokonanych morderstwach.
Józef
Napiórkowski (Napierkowski) urodził się w 1779. Święcenia kapłańskie
przyjął w 1807. Jako wikary pracował w Nowym Sączu, Muszynie i
Ptaszkowej. Probostwo w Lipnicy Wielkiej objął w grudniu 1819. Zmarł
tamże 15 VIII 1853.
środa, 18 grudnia 2024
poniedziałek, 16 grudnia 2024
niedziela, 15 grudnia 2024
sobota, 14 grudnia 2024
piątek, 13 grudnia 2024
czwartek, 12 grudnia 2024
Niedalekie obserwacje - pagorek Kokocz 434 m
Zachwalany w lokalnej prasie pogórzańskiej pagorek Kokocz trochę mnie rozczarował. Widoczność miałem mizerną, w dodatku wiatrowało mocno. Miejsce to już częściowo zagospodarowano, stawiając tężnię solankową, kibel i taras "widokowy". Jednak widok z tarasu jest mocno ograniczony, stąd pomysł budowy wieży, która ma mieć aż 50 m wysokości. Jeśli budowla powstanie, będzie to rekord wieżomanii, jako że konstrukcje tego typu mają przeciętnie 20 m wysokości. Na razie przy dobrej widoczności można obserwować z tego pagorka wierzchołki Tatr Wysokich, ale wieża pozwoli na obserwację całych Tatr oraz obiektów znajdujących się na zachodzie, północy i wschodzie. Symulacje pokazują maksymalny zasięg 143 km (Bukowe Berdo). Trochę mało. W dodatku i tak nie będzie widać Kordowca zasłoniętego przez Rosochatkę i dlatego uważam, że budowa rekordowej pięćdziesięciometrowej wieży na pagorku Kokocz może stać się nowym rekordem wyrzucenia pieniędzy w błoto, którego tam nie brakuje.
środa, 11 grudnia 2024
Galicyanie, pamiątki rabacji
Lubcza, groby Przetockich
Dobrami w Kowalowej władali w latach 1802 - 1850 Przetoccy. Nestor rodu Franciszek z Przetoczyna Przetocki miał czworo dzieci.
Ignacy 28 lutego 1802 poślubił Teodozję Tokarzewską. Mieli 9 dzieci wśród których wyróżnił się Franciszek Fortunat Józef (1806 - 1869), "mgr praw i filozofii, żołnierz powstania listopadowego, podporucznik 3 pułku strzelców pieszych, odznaczony krzyżem Virtuti Militari, członek TPD w Bordeaux, przebywał w Paryżu, ożeniony z panną Tyc, zm. po 1895 (?)". [Czosnyka M. Kowalowa: zarys historii 1386 - 2016]
Salomea, starsza siostra Teodozji 16 marca 1812 r. poślubiła Konstantego (Ludwika?) Przetockiego (zm. 1843). Mieli czworo dzieci:
- Henryk Przetocki (1812 lub 1809 - 20 II lub 18 II 1846), podejrzewany o przygotowanie powstania, zabity w Smykowie u Ramułtów pochowany w mogile zbiorowej w Tarnowie.
- Julian (Juliusz) Wergiliusz Przetocki (1823 -20 II lub 18 II 1846) , brat bliźniak Kryspina zabrany przez własne chłopstwo z dworu i zamordowany w drodze do Tarnowa, pochowany w mogile zbiorowej w Tarnowie.
- Kryspin Przetocki (1823 -20 II lub 18 II 1846) , brat Henryka i Juliana. W dniu zabójstwa miał wyjechać do Ryglic. Zabity przez N. Malinowskiego i N. Jachera "ze złości, ze ich przedtem aresztował", pochowany w mogile zbiorowej w Tarnowie
- Emilia (1819 - 1850), żona Adama Boreckiego, profesora szkoły realnej w Tarnowie, właściciela dóbr w Lubczy, matka Henryki Michaliny i Bronisławy Michaliny. Spoczywa na Starym Cmentarzu w Tarnowie.
W czasie rabacji w Kowalowej i okolicach śmierć ponieśli:
- Henryk, Julian, Kryspin Przetoccy (synowie dziedziczki),
- Jan Oczkowski, l. 50 - ekonom z Kowalowej,
- Jakub Walczyk (Walczak), l. 37 - furman,
- Stanisław Zięba (Ziemba), l. 24, - stróż,
- Ludwik Konarski, l. 26 - kucharz
Wszyscy zamordowani pochowani są w mogile zbiorowej na Starym Cmentarzu w Tarnowie
Dobra Przetockich w Kowalowej zostały sprzedane w 1850 ks. Franciszkowi de Paula Ząbeckiemu, a ten ulokował tam "panią", która wychowywała dwóch (księżych?) synów.